«معترضان ایرانی» در فهرست کاندیداهای «چهره سال» مجله تایم
10 آذر 1388
خبرنگاران: هفته‌نامه تایم، «معترضان ایرانی» را که پس از انتخابات بحث‌برانگیز ۲۲ خرداد در خیزشی گسترده به خیابان‌ها آمدند، صدای اعتراض خود را به گوش جهانیان رساندند و چشم دنیا را خیره تصاویر مخالفت شجاعانه خود کردند، در فهرست کاندیداهای «چهره سال» ۲۰۰۹ قرار داده است.
در فهرست ده کاندیدای هشتاد و سومین «چهره سال» نام‌هایی هم‌چون آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، بن برنانکه، رئیس بانک مرکزی آمریکا، المپیا اسنو، سناتور جمهوری‌خواه، استیو جابز از بنیان‌گذاران کمپانی اپل، استنلی مک کریستال، از فرماندهان ارشد نظامی آمریکا، تیم گایتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا، اوساین بولت، دونده مشهور جامائیکایی و نیز دزدان دریایی سومالیایی به چشم می‌خورند.
عنوان «چهره سال» در ظاهر حامل بار معنایی مثبتی است اما بنا بر تعریف کلاسیک تایم، عنوانی افتخارآمیز نیست و به افراد، گروه‌ها و یا چیزهایی اطلاق می‌شود که مثبت یا منفی، بیشترین توجه را در ابعاد جهانی برانگیخته و یا بیشترین تاثیر را بر تحولات جهانی گذاشته‌اند.
بر این اساس، نامزدهای چهره سال نه بر مبنای مطالعه آکادمیک و بررسی هدفمند گذشته، که بر اساس میزان تاثیرگذاری بر تحولات و خبرسازی در ابعاد جهانی، توسط دبیران این هفته‌نامه معتبر آمریکایی معرفی شده و با نظرسنجی از مخاطبان، از میان آنها «چهره سال» انتخاب می شود. البته این حق برای دبیران تایم محفوظ است که با رای اکثریت هم رای نباشند و گزینه دیگری را به این عنوان برگزینند. (آرشیو کامل چهره‌های سال را در اینجا ببینید)
در آستانه اعلام این فهرست از سوی تایم، برخی رسانه‌ها از کمپین کاربران ایرانی برای ترغیب تایم به کاندید کردن ندا آقا سلطان، دانشجوی کشته شده در حوادث پس از انتخابات ایران سخن گفته بودند.
تایم در قالب جملاتی کوتاه در بخش نظرسنجی برای اشاره به عوامل افزاینده و کاهنده احتمال انتخاب هر کاندیدا، در مورد «معرضان ایرانی» آورده است: «تا چندین هفته پس از انتخابات، گروه‌های بی‌شماری از ایرانیان به خیابان‌ها ریختند تا مخالفت خود را نسبت به انتخاباتی که ظاهرا با تقلب همراه بود نشان دهند و این اعتراضات گسترده آنها دنیا را مبهوت خود کرد. شجاعت و مصمم بودن آنها در مواجهه با سرکوب بی‌رحمانه دولت نشان‌دهنده عمق اراده و خواست آنها برای مبارزه در راهی بود که به آن اعتقاد داشتند. ندا، دختر جوانی که در این اعتراضات کشته شد، به نماد جنبش (سبز) ایرانیان تبدیل شد و نشان داد که رژیم حاکم به رهبری آیت‌الله خامنه‌ای و رئیس‌جمهور محمود احمدی‌نژاد برای ماندن بر مسند قدرت، قدم در راه بی‌بازگشت گذاشته است.»
و از سوی دیگر افزوده است: «سرانجام این‌که، همه امیدها به این‌که این اعتراضات به شکوفایی دموکراسی در ایران منجر خواهد شد، با سرکوب‌های خشونت‌آمیز و بی‌رحمانه حاکمیت، کم‌رنگ شد و هرچه زمان بیشتری گذشت، این نکته واضح‌تر شد که رهبران جنبش سبز مانند میرحسین موسوی، آن‌طور که ناظران غربی گمان می‌کردند، به دنبال فاصله گرفتن از جمهوری اسلامی و ایجاد تغییری بنیادین در ماهیت آن نبوده‌اند.»
پیش از این، دو چهره شناخته‌شده سیاست ایران این عنوان را از آن خود کردند. محمد مصدق، نخست‌وزیر ملی‌گرای ایران در سال ۱۹۵۱، همان سالی که صنعت نفت ایران به همت او ملی شد و دو سال پیش از آن‌که کودتای سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و بريتانيا با نام رمز عمليات آژاکس (TP-AJAX) دولت ملی او را براندازد، اولین ایرانی‌ای بود که به عنوان چهره برگزیده سال بر روی جلد تایم نشست.
اما جنجال برانگیزترین انتخاب تایم، ۲۸ سال پس از انتخاب وی رقم خورد. آیت الله خمینی، رهبر «آخرین انقلاب بزرگ قرن» در سال ۱۹۷۹ و در حالی که کمتر از دو ماه از اشغال سفارت آمریکا در تهران و به گروگان گرفتن ۵۲ تن از کارکنان آن (به مدت ۴۴۴ روز) به دست دانشجویان موسوم به «پیرو خط امام» می‌گذشت، به عنوان چهره سال برگزیده شد و انتخاب وی جنجالی بی سابقه برانگیخت.
اندک زمانی پس از این انتخاب، تایم بیش از پنج هزار نامه اعتراض آمیز دریافت کرد و صدها تن از خوانندگان خواستار لغو اشتراک خود شدند. این اعتراض چشمگیر سبب شد که تایم از آن پس از انتخاب کسانی که به عنوان نمادهای آمریکا ستیزی در سطح جهان شناخته شده اند اجتناب ورزد.
در صورتی که معترضان ایرانی به‌عنوان چهره سال انتخاب شوند، در کنار دیگر انتخاب‌های نمادین تایم قرار خواهند گرفت. انتخاب «شما (شهروندان دموکراسی دیجیتال)» در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان «پدیده سال»، «زمین در معرض خطر» در سال ۱۹۸۸ به عنوان «سیاره سال» و کامپیوتر در سال ۱۹۸۲ به عنوان «ماشین سال» از دیگر انتخاب‌های نمادين در طول هشتاد و دو سال برگزاری این رسم سالانه بوده‌اند.
سال گذشته باراک اوباما به‌عنوان چهره سال برگزیده شد.
انتخاب چهره سال در این مجله معتبر آمریکایی از سال ۱۹۷۲ آغاز شد. این رسم مشهور مطبوعاتی دنیا در ابتدا با عنوان «مرد سال (Man of the Year)» آغاز شد و تا سال ۱۹۹۹ با همین عنوان ادامه یافت، اگر چه دست‌کم سه زن تا آن سال موفق به کسب این عنوان شده بودند. عنوان «مرد سال» در سال ۱۹۹۹ برای اجتناب از «تبعیض جنسیتی» به «شخص سال» یا «چهره سال» تغییر نام داد تا از نظر جنسیتی عبارتی خنثی باشد.
--
شانزدهم آذر را زنده نگه داريم
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر